اسجیل

سفری به یکی از جاذبه های متفاوت شهرستان چناران

شکوه طبیعت بر کرانه تاریخ

سفر برای آدم‌ها «غیرمترقبه‌»های زیادی دارد اما مهم تر از همه آن است که درون هر مسافر، بعد از پایان سفرش تغییری ایجاد می شود. این موضوع را حتما همه آن‌هایی که به شهرهای زیادی رفته و کشورهای فراوانی را زیر پا گذاشته‌اند تایید می‌کنند. سفر آدمی را صبورتر و قوی‌تر می‌کند و باعث می شود خودش را محدود به مرزهای کم اهمیت نکند.

سفر درس‌های زیادی برای ما دارد اما گاهی مشغله‌های زندگی، مجال دل کندن از خانه و کاشانه و راهی شدن به مقصدی دور را از آدمی می‌گیرد. این جاست که باید کوله را بست به نیت سفر به یک مقصد دیدنی اما نه چندان دور.

پیشنهاد ما سفر به شهرستان چناران و تماشای یکی از جاذبه هایش، از میان فهرست بلند بالای دیدنی‌های این شهر است:

کجا بریم؟

اسجیل یکی از روستاهای زیبا و ییلاقی حاشیه شمالی ارتفاعات بینالود است که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده است. این روستا در دره‌ای زیبا و سرسبز قرار گرفته و همین جانمایی باعث شده آب و هوایی خوش و مفرح داشته باشد. می گویند سابقه سکونت در آن به هزاره اول قبل از میلاد بر می‌گردد. البته به رغم همه این ها، ظرفیت های گردشگری این روستا مغفول مانده است. در گذشته اسجیل یکی از قراء بلوک گلمکان و بخش طرقبه مشهد بوده و در سال ۱۳۶۸ بعد از تبدیل شدن بخش چناران مشهد به شهرستان، این روستا جزو بخش گلبهار شهرستان چناران قرار می گیرد.

قصه اش چیست؟

در کتاب گیتاشناسی ایران جلد سوم نوشته «عباس جعفری» درباره اسجیل این طور نوشته شده است: «اسجیل دهستانی از بخش گلبهار شهرستان چناران و استان خراسان دارای طول و عرض جغرافیایی ۱۷۱ درجه و ۳۰ دقیقه، فاصله آن تا چناران ۲۲ کیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۰۰ متر است. این روستا دارای سه نوع آب و هوای معتدل، خشک و کوهستانی است. این روستا در دامنه شمالی کوهستانی بینالود قرار گرفته و دارای رودخانه است.»اما درباره وجه تسمیه اسجیل اظهار نظرهای فراوانی صورت گرفته، بعضی به آن اِسگِل، برخی اِسگیل و عده‌ای اسجیل گفته‌اند. اکنون به زبان محاوره‌ای اهالی روستا آن را اِسگِل و از لحاظ نوشتاری به آن اسجیل می‌گویند. بعضی از عوام معتقدند کلمه اسجیل در حقیقت (اِسگِل) بوده و به معنی مکانی است که از خشت و گل بنا شده است و عقیده دارند قبل از حمله اعراب به ایران (قبل از اسلام) این روستا وجود داشته و بعد از تصرف این منطقه به وسیله مسلمانان از آن جا که حرف (گ) یک حرف از الفبای پارسی باستان است و در حروف الفبای عربی وجود ندارد، تغییر اِعراب داده و به حرف (ج) تلفظ شده و کلمه اِسگِل به اِسجِل و بعدها با اضافه شدن حرف (ی )به اسجیل تبدیل شده است. اسجیل به لحاظ لغوی یعنی جای محکم و بلند و با توجه به موقعیت قرارگیری این روستای کوهستانی، احتمالاً در دوره اسلامی این کلمه به آن اطلاق شده باشد.  روستای اسجیل از لحاظ سابقه تمدنی یکی از قدیمی‌ترین روستاهای منطقه گلمکان و توس محسوب می‌شود. براساس بررسی‌ها و شواهد باستان‌شناسی قدمت سکونت در آن به قبل از اسلام برمی‌گردد و وجود تپه‌های زیاد تاریخی از جمله تپه «نخودک»، «تپه پیش‌گنبد»، تپه «باغ میر»، قلعه کهنه و برج قلعه در این روستا حکایت از قدمت دیرین آن دارد.

دیدنی چی داره؟

برج قدیمی این روستا که درفهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، یکی از جاذبه های مهم آن به شمار می آید.  می گویند، در دوره قاجاریه به علت نبود امنیت برج قلعه ساخته شد که یک مجموعه استراتژیک دارای حصاری بلند با برج‌هایی برای نگهبانی از اقوام ساکن در آن بود. به بیان بهتر این قلعه در واقع یک دژ نظامی مسکونی بوده است. از اواسط دوره قاجاریه به تدریج با بازگشت امنیت به کشور اهالی ساکن در برج قلعه از آن خارج و در کناره رودخانه ساکن شدند. روستای فعلی دقیقاً در حاشیه رودخانه قرار گرفته و یکی از زیباترین روستاهای حاشیه شمالی کوه های بینالود از لحاظ موقعیت قرارگیری و بافت معماری است.

منبع: سایت مسافران