چشمه گراب

سفری به «چشمه گراب»، یکی از جاذبه‌های کمتر شناخته شده اطراف مشهد

میراث یک آتشفشان

زمستان نرم‌نرمک، رنگ خود را بر سیمای طبیعت می‌پاشد. اگرچه هنوز، یک دل سیر طبیعت را سفیدپوش نکرده اما سرمای استخوان‌سوزش، تمنا و لذت بودن در کنج گرم خانه را دو چندان کرده است. ولی با این وجود، سفر در چله زمستان هم حال و هوای خودش را دارد. بستن کوله‌بار و عزیمت سمتِ یک مقصد متفاوت، جان آدمی را زنده می کند.

این هفته پیشنهاد می کنیم به چشمه آب گرم «گراب» سری بزنید. چشمه‌ای که کسی یادش نمی آید در یخبندان های چله زمستان هم، آب چشمه یخ زده باشد.  آبی که می گویند گرمایش را از آتشفشانی در قلب زمین می گیرد.

داستان‌های یک چشمه قدیمی

چشمه گراب در 50کیلومتری جنوب مشهد و در مسیر جاده قدیم مشهد به نیشابور از دل زمین می‌جوشد، در مسیر می توانید سراغ روستایی به همین نام را بگیرید. گردشگران زیادی در ایام مختلف سال به تماشای این چشمه می روند.اهالی منطقه حتما برای شما از آب سرشار از مواد‌معدنی این چشمه تعریف خواهند کرد. آبی که برای بسیاری از بیمار‌ی‌ها حکم درمان دارد تا جایی که در وصف درمانگری‌های آن اهالی منطقه روایت ها و داستان‌های زیادی را سینه‌ به سینه نقل می‌کنند.

می گویند، « چشمه گراب» متشکل از چندین چشمه با رنگ ها و مزه های مختلف با فواصل تقریبی 500 متری از یکدیگر است که اغلب دارای دهانه ‌های مخروطی و مرتفع تر از سطح زمین هستند. این چشمه های رنگارنگ به واسطه رسوبات موجود، طیفی از رنگ های زرد لیمویی تا سرخ مسی دارند. البته این چشمه ها آن قدرها پر آب نیستند و از هر کدامشان باریک آبی به بیرون می‌ریزد. جویی که چند متری را خیس کرده و به پایان می رسد. ظاهر چشمه بزرگ و نوع قرارگیری آن تصویری زیبا را شکل داده است.

میراث یک آتشفشان

می گویند که در گذشته های بسیار دور در این منطقه فعالیت آتشفشانی وجود داشته است و گرمای آب این منبع آبی میراث همان است.

بزرگ ترین چشمه این منطقه، چشمه ای مخروطی شکل با رنگی سبز است که روی تپه ای با ارتفاع 30 متر قرار دارد. مردم محل از آب این چشمه به عنوان دارو و برای التیام زخم‌های سطحی استفاده می‌کنند. گراب واژه‌ای فارسی است که مرکب از دو جزء «گر» و «آب» است. در لغت نامه دهخدا برای معنای واژه گَر(gar) بیماری کچلی آمده‌است. در عربی بدان جرب و در ترکی هم به آن قوتور می‌گویند. واژه آب نیز در غالب موارد به همین معنی متداول در فارسی امروزی است. در گستره سرزمینی ایران واژه گراب (معادل انگلیسی Mange Water) عموماً اشاره‌ای به چشمه‌ها یا چاه‌های آب معدنی گوگرد دار است. از نظر زمین شناسی طبق بررسی‌های انجام شده به نظر می‌رسد که مجموعه چشمه‌های تراورتن ساز منطقه گراب در مجاورت گسل سنگ بست- شاندیز و در بخش جنوبی آن قرار می‌گیرد.

به گفته کارشناس‌های زمین‌شناسی آب این چشمه مخروطی‌شکل از دسته‌آب‌های کلروره سدیک آهن‌دار و هیپوترمال با باقیمانده خشک زیاد و اسیدیته زیاد است. وجود املاح کلر و سولفات فراوان و نیز ترکیبات به حد اشباع در آب نشان‌دهنده ارتباط آب با منابع غنی زیرزمینی از این مواد است.افزون بر این افزایش ترشحات بزاق، معده، صفرا و پانکراس (لوزالمعده) از دیگر ویژگی‌های درمانی این آب‌هاست. همچنین این آب‌ها در درمان بیماری‌های مفصلی مؤثر و سودمند تشخیص داده شده است.

چشمه‌ای پرخاصیت برای همه فصول

یکی از زیباترین نقاط این منطقه، قله‌ای است شبیه به قله‌های آتشفشانی که سر از زمین بیرون آورده‌ است. ارتفاع این قله کوچک از سطح زمین همان منطقه شاید به ۷۰ متر برسد. زمانی که به بالای این قله می‌رسید دهانه آتشفشانی را مشاهده می‌کنید که از نوک قله تا روی سطح آب ارتفاعی حدود ۸ متر دارد و باقی فضای آن را آب پر کرده‌است که البته عمق آب نیز ۶ متر است. احتمال می‌رود که این حوضچه آبی به تونلی آبی راه داشته باشد. این چشمه از جمله چشمه های آب گرم اطراف مشهد است.بعد از آب گرم کلات بیشترین نگاه ها به این چشمه است. باید دقت داشت که آب این چشمه در فصولی همچون زمستان آن چنان گرم نیست اما همچنان خواص معدنی خود را دربر دارد.