روشناوند

سفر به یک منطقه زیبا و تاریخی، پیشنهاد این هفته «راه بلد» است

به صرف روستاگردی

روستاگردی، یکی از عرصه‌های پرطرفدار بخش گردشگری‌ است. هر چند روستاها در این دوران به بکری سابق نیستند اما حال و هوای روستایی و نوستالژی شیرین پرسه در آن‌ها، گمشده شهرنشینان است.

روستاهای زیبا و شگفت انگیز هم در ایران و حتی در همین خطه خراسان رضوی کم نیستند، از معماری پلکانی روستاهایی همچون ماسوله و اورامان بگیرید تا همین کنگ زیبای خودمان. از طرفی سبک و سیاق زندگی روستانشینان خودش می تواند جاذبه‌ای مهم برای گردشگران به شمار آید. حالا که اندک اندک هوا رنگ و بوی بهار می‌گیرد، مجال سفرهای ماجراجویانه به نقاط مختلف استان مان بیشتر فراهم می شود. این هفته پیشنهاد می‌کنیم همراه «راه بلد» به روشناوند در شهرستان گناباد بیایید:

کجا بریم؟

روستای روشناوند در 25 کیلومتری شمال شرقی شهرستان گناباد قرار دارد.این روستا در دهستان پسکلوت بخش مرکزی این شهرستان واقع شده است و بعد از بیلند پرجمعیت‌ترین روستای آن به شمار می‌آید.

روشناوند از شرق به روستای بیمرغ، از شمال شرق به روستای نوده پشنگ، از شمال به روستای بند ازبک و از شمال غرب به روستای خیرآباد، از غرب به جاه اسیایی گناباد- تربت حیدریه و همچنین به روستای تاریخی عمرانی و از جنوب به روستای حاجی آباد محدود است. خلاصه اگر این حوالی آمدید، روستاهای دیدنی فراوانی برای ادامه مسیرتان وجود دارد.

چی داره؟ 

روستای روشناوند رونق خوبی دارد و محصولات کشاورزی آن را گندم، جو، پسته، زعفران، تره بار و... تشکیل می‌دهند. اما علاوه بر دیدنی‌های طبیعی این روستا، قدمت آن نیز باعث شده تا بعضی ابنیه آن دارای ارزش تاریخی باشند.

*آب انبار قدیمی (کهنه): این آب انبار از آثار دوران صفویه بوده و با شماره 15563 در سال 1358 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

*حمام قدیمی: هم اکنون اهالی از این حمام استفاده می کنند و از آثار دوره قاجاریه است. این حمام نیز با شماره 15618 در سال 1358 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

*مدارس: اولین دبستان پنج کلاسه روستا در سال 1328 به وسیله آستان قدس رضوی و به همت اهالی روستا ساخته شد و در اختیار آموزش و پرورش شهرستان گناباد قرار گرفت. این دبستان که قدس رضوی نام دارد تنها مدرسه‌ای بود که تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در روستا وجود داشت.

* مسجد جامع قدیم روشناوند : این مسجد دارای دو شبستان، وضوخانه و آبدارخانه و اتاقی به عنوان کتابخانه بود و یک اثر تاریخی ، مذهبی و ارزشمند به شمار می آید که تاریخ بنای آن بر اساس کتیبه‌ای که در بالای محراب آن قرار دارد، مربوط به 1222 هجری قمری است. شبستانی که در ضلع جنوبی این مسجد وجود داشت دارای دیوارها و ستون‌های گلی قطور و بزرگی بود به طوری که قطر ستون‌های آن به دو متر می‌رسید.

این بنای تاریخی و مذهبی بر اثر حوادث طبیعی مانند بارندگی‌های زیاد و زلزله‌های متعدد، فرسایش زیادی یافت و در سقف‌های آن شکاف‌های عمیقی بر اثر زلزله به وجود آمد.

پس از آن عده‌ای از افراد خیر به فکر بازسازی و نوسازی این مکان مذهبی افتادند و تعدادی از اهالی منازل خود را که در مجاورت مسجد قرار داشت، برای توسعه آن، واگذار کردند. با این اوصاف، ساختمان جدید مسجد جامع روشناوند در دو طبقه با زیر بنای 600 متر مربع در سال 1382 به بهره برداری رسید.

*قلعه تاریخی : وجود قلعه تاریخی و باستانی معروف به گورکی که در هفت کیلومتری شمال روستا قرار دارد و به عنوان هسته اولیه شکل‌گیری روشناوند شناخته می‌شود، گواه قدمت این روستاست. رجبعلی لباف خانیکی در کتاب «گناباد خاستگاه حماسه‌های پنهان» در این باره نوشته است:«محوطه‌های نسبتاً وسیع و بزرگ باستانی «گورکی»، «پشن»، «نقارخانه» و «اروک» در اطراف روستاهای روشناوند، نوده پشن و بیمرغ وجود دارند که اقامتی طولانی از حدود سه هزار سال پیش تا حدود 700 سال پیش را در آن منطقه نشان می‌دهند. آن محوطه‌ها که هر یک بقایای روستایی نسبتاً بزرگ به حساب می‌آیند، در منطقه‌ای به مساحت حدود 100 کیلومتر مربع و تقریباً در همسایگی یکدیگر وجود داشته‌اند.»